“Ga eropuit, geniet en leer van elkaar!”

Dit jaar staat de Dag van het Nationaal Park in het teken van ‘natuurschatten’. Om deze dag te vieren spreken we met verschillende Texelaars die al jaren in de duinen van Texel komen en de natuurschatten van vroeger en nu kennen. Wat willen de schatbewaarders van de natuur meegeven aan de generatie van de toekomst?

De (bijna) 77-jarige Mart Zijm heeft door de jaren heen veel natuurgebieden in het Nationaal Park Duinen van Texel zien veranderen. Met zijn baan bij Rijkswaterstaat heeft Mart zelfs (in)direct bijgedragen aan de creatie van sommige van deze gebieden.

Met een rasechte Texelaar als vader en een moeder geboren op een kleine boerderij midden in het weidegebied van de Zaanstreek, kun je wel zeggen dat de liefde voor natuur er bij Mart met de paplepel is ingegoten. “Mijn vader is hier opgegroeid en leerde mij en mijn broers en zussen wel eens wat, maar lang niet zoveel als mijn moeder deed,” vertelt Mart. “Misschien was hij er zo aan gewend geraakt, dat het hem op een gegeven moment voorbijging.”

Samen met zijn vrouw en kinderen, die nu in Haarlem wonen, gaat Mart graag de natuur in. Het liefst gaat hij naar het gebied dat hij zelf ‘gemaakt’ heeft, zoals de Horspoldertjes en de Kreeftenpolder, die ontstaan zijn door werkzaamheden van de Rijkswaterstaat. “Het is erg leuk om mensen te ontmoeten en ze vervolgens te vertellen hoe het er vroeger uit zag,” vertelt Mart Door de jaren heen heeft hij in de Horspoldertjes kleine duintjes zien komen, bewoont zien worden door vogels, als de kluut en tureluur, ze weer zien vertrekken en de duinen verder onder water zien lopen. Waar nu een plomp water ligt, was de bodem veertig jaar geleden net zoals de zandplaat de Hors. Naar schatting is het water nog geen 1,5 meter diep. “Als ik dit aan mensen vertel, geloven ze me vaak niet.”

Steeds meer natuurinteresse

Toen Mart, na veertig jaar werkzaam te zijn geweest bij Rijkswaterstaat, in 2003 eenmaal met pensioen ging, kreeg hij meer tijd zich te verdiepen in de natuur. Samen met zijn jongste zoon was hij al lid van de Vogelwerkgroep en had daar vogelgeluiden leren herkennen, waardoor de twee samen broedvogelgebied konden inventariseren. “We leerden vogels te ringen en behaalden al in 1997 ons diploma,” vertelt Mart. “Mijn zoon was zowel mijn assistent als mijn geheugen. Hij onthield de regeltjes veel beter dan ik.” Na het plotselinge overlijden van zijn zoon, kreeg Mart hulp van andere vogelwerkgroep-leden en ook van enkele jongeren om zijn hobby tot vandaag de dag nog steeds te kunnen uitvoeren.

Zo nu en dan geeft Mart voor IVN en de Vogelwerkgroep demonstraties voor jongeren, jonge kinderen en hun ouders. Tijdens de afgelopen demonstratie kreeg Mart vragen van een 6-jarig meisje. “Zij vroeg mij of ik over zes jaar dit werk ook nog deed”, vertelt Mart. “Ik vroeg haar waarom. Waarop zij antwoorde dat haar moeder een dochtertje verwachtte en dat ze haar toekomstige zusje graag eens wil meenemen als ze dezelfde leeftijd heeft.” Dit was voor Mart fantastisch. “Je hebt dan echt het gevoel dat het is aangeslagen.”

Na jaren op Texel, toch nog nieuwe ontdekkingen!

Ook Texelaars die hun hele leven lang op het eiland wonen doen nog nieuwe ontdekkingen. Bij toeval vond hij samen met zijn vrouw een plantje in de Pieter Rozenvlak, waarvan zij niet wisten dat het op Texel groeide. “We waren aan het kijken of we iets interessants konden zien in het kolkje dat gegraven is voor de Schotse Hooglanders,” vertelt Mart enthousiast. Het stel verwachtte hier libellen of orchideeën te zien, maar stuitte al snel op een groot aantal bloeiende Klokjesgentianen. “Dit was zo ontzettend leuk. We gaan er nu nog ieder jaar naar terug om te zien of ze al bloeien en hebben zelfs een poging gedaan ze te tellen, maar toen raakte we al snel te tel kwijt! ”

Ga eropuit in de natuur. Geniet en sluit je vooral aan bij een club als je meer over iets wilt weten. Al zijn dit planten, insecten of vogels, dat maakt niet uit. Leer van elkaar en het is uiteindelijk nog eens gezellig ook!